Yangi yil boshlanganiga ham 1 oy to‘ldi. Xo‘sh, avvalgi yilga rejalashtirilgan barcha ishlarni amalga oshira oldingizmi? Korxonangiz va umuman, jamoangiz oldiga qo‘yilgan maqsadlarga erishdingizmi? Kamchiliklar bo‘ldimi? Eʼtiborsizlik, masʼuliyatsizlik, tushkunlik masalalarini qanday yechdingiz? Jamoa umumiy maqsadni anglagan holda harakat qilyaptimi?

Ha, savollar ko‘p va har yil boshida ularga javob berishga harakat qilamiz.

Loyihalarni taftish qilinadi, qaysilari muvafaqqiyatli bo‘li, qaysilari aksincha, kutilgan natijani bermadi, nimalar ustida ko‘proq mehnat qilishga to‘g‘ri keldi va h.z.

Yil davomidagi yutuqlarni baholashda, o‘z faoliyatingizning umumiy samaradorligini aniqlash muhimdir.

Biroq, kelajakka qarash ham muhim. Boshlangan yilga maqsadlarni to‘g‘ri qo‘ya olish natijani kafolatmasa ham, lekin unga aniq yaqinlashtiradi.

Jamoada texnik xodimlar va marketologlar faoliyat yuritsa, demak KPI qisqartmasi sizga tanish. Agar Google kabi nufuzli kompaniyada ishlash imkoniga ega bo‘lgan bo‘lsangiz, OKR tushunchasi haqida eshitgan bo‘lishingiz mumkin.

Agar bu atamalar haqida hech narsa bilmasangiz, xavotirlanmang. Texnologiyalar dunyosi g‘alati atamalar va qisqartmalarga to‘la, shuning uchun har doim ham nimani nazarda tutilayotganini tushunish oson emas.

Umuman olganda, KPI va OKR‘ning maqsadi bitta - choraklik yoki yillik maqsadlarni belgilash va nazoratdan chetda qolayotgan loyihalarni muvofiqlashtirishga yordam berish.

KPI nima?

KPI (Key Performance Indicators, faoliyatning asosiy ko‘rsatkichlari) - tashkilot yoki alohida tadbirning muvaffaqiyatini baholashga imkon beruvchi va loyihalarni muvofiqlashtiruvchi ko‘rsatkichlardir. KPI‘ni loyihalar, dasturlar, mahsulotlar yoki kompaniyaning turli faoliyatlariga nisbatan qo‘llash mumkin. Ular har qanday tashabbusning muvaffaqiyatini o‘lchashga yordam beradi - belgilangan savdo hajmiga erishishdan tortib ijtimoiy tarmoqlardagi mashhurlik ko‘rsatkichlarigacha.

To‘g‘risini aytganda, KPI qayerdan kelib chiqqani haqida turli bahlar yuradi, ammo amaldorlar ishining muvaffaqiyatini o‘lchashni birinchi bo‘lib milodiy 221-265 yillarda Xitoyni boshqargan Vey sulolasi imperatorlari boshlagan. Hozirgi kunda muvaffaqiyatni baholash va bashorat qilish uchun KPI‘dan foydalanadigan tashkilotlar juda ko‘p.

Shunga qaramay, KPI‘ning qiymati u rag‘batlantiruvchi harakatlarning qiymati bilan belgilanadi. Ko‘pincha kompaniyalar boshqalar tomonidan qo‘llaniladigan KPI‘larni joriy etishga harakat qiladi, keyin esa nima uchun o‘z maqsadlariga erisha olmayotganliklariga hayron bo‘lishadi. Har qanday tashkilot unikal, yaʼni o‘ziga xosdir. KPI‘larni aynan tashkilotingiz maqsadlariga qarab, ularga qanday erishmoqchi ekanligingizni va bu maʼlumotlar ishda kimga kerak bo‘lishini bilgan holda tanlash lozim.

Keling, bir misol ko‘rib chiqaylik. Aytaylik, sizning KPI‘ingiz MQL (marketing nuqtai nazaridan potensial mijozlar) sonini 30 foizga oshirish edi. U quyidagicha aniqlanadi:

MQL‘ni ko‘paytirish uchun KPI

Vazifa: joriy yilda MQL ko‘rsatkichini 30% ga oshirish

Nega: bu kompaniya daromadini oshirishga yordam beradi

Qanday: sotuv bo‘limiga qo‘shimcha xodimlarni yollash, mavjud marketing strategiyalarini takomillashtirish, yangi vositani joriy etish, yangi kontent yaratish va h.z.

Kim: ushbu ko‘rsatkich uchun marketing bo‘limi boshlig‘i masʼul

Qachon: KPI har chorakda baholanishi rejalashtirilgan

Endi masalaga biroz boshqacha yondoshamiz. OKR

Xo‘sh, OKR nima?

OKR (Objectives and Key Results) kompaniya va jamoaning maqsadlarini, shuningdek, har bir qo‘yilgan maqsadga erishilganligini ko‘rsatuvchi o‘lchanadigan asosiy natijalarni tavsiflaydi. OKR ulkan maqsadni va bu maqsadga erishish uchun amalga oshirilishi kerak bo‘lgan bir nechta o‘lchanadigan harakatlarni o‘z ichiga oladi. Odatda, bu usul yaqin chorak uchun maqsadlarni belgilashda qo‘llaniladi, ammo undan yillik rejalashtirishda foydalanish mumkin. Bu tizimning ommalashuvi ko‘p jihatdan Intel va Google kompaniyalari tomonidan qo‘llanila boshlagani bilan bog‘liq.

OKR kompaniya, bo‘lim yoki xodim darajasida belgilanadi. Masalan:

• Maqsad: unumdorlikni oshirish uchun kompaniya mobil ilovasi yuklanishlar soni bo‘yicha birinchi o‘ringa chiqishi kerak

• 1-asosiy natija: Eng ko‘p talab qilinadigan 10 ta funksiyani aniqlash uchun so‘rovnoma o‘tkazish va deylik 1 oy ichida eng ko‘p talab qilinadigan beshta funksiyani taidim etish;

• 2-asosiy natija: interfeys bilan bog‘liq muammolarni aniqlash uchun 10 ta foydalanuvchi testini o‘tkazish;

• 3-asosiy natija: foydalanuvchi interfeysidan qoniqish darajasini kamida 50% ga oshirish (mijozlar so‘rovnomasiga ko‘ra, albatta);

• 4-asosiy natija: yil oxiriga qadar ilovalar do‘konida (Google Play, App Store) 500 ta besh yulduzli baho olish

Xo‘p, KPI va OKR orasida qanday farqlar bor?

OKR‘ning KPI‘dan asosiy farqi – maqsadning qo‘yilishi. KPI maqsadlari odatda oson amalga oshiriladi va allaqachon yo‘lga qo‘yilgan jarayon yoki loyihaning natijalarini ifodalaydi. OKR maqsadlari esa ko‘proq agressivlik (bu joyda “tajovuzkor” so‘zini ishlatmaganimiz sababi uning ko‘proq salbiy maʼnolarda kelishi) va katta natijalarga erishini ko‘zlagani bilan ajralib turadi.

Shunga qaramay, OKR maqsadlari, garchi juda katta bo‘lsa-da, baribir erishish mumkin bo‘lishi kerak. Ushbu strategiyaning mohiyati shundaki, agressiv OKR maqsadlarini belgilash orqali siz jamoangizni (va o‘zingizni ham) ko‘proq harakat qilishga undaysiz.

Unda loyihalarni muvofiqlashtirish uchun qaysi biri yaxshiroq?

To‘g‘ri, OKR va KPI o‘rtasidagi farqni bir deganda tushunish qiyin va bu borada yolg‘iz emassiz. OKR yoki KPI - qaysi birini afzal ko‘rishingizni baholashda o‘zingizga va qaysi ko‘rsatkichlarni o‘lchashingiz kerakligiga eʼtibor qarating.

Misol uchun, agar siz allaqachon yaratilgan reja yoki loyihani kengaytirish yoki takomillashtirish kerak bo‘lsa, KPI‘ni afzal ko‘rishingiz mumkin. U juda aniq bo‘lib, uning yordamida siz joriy loyihalar va jarayonlaringizni bir qator ko‘rsatkichlar bo‘yicha baholashingiz mumkin.

Ammo sizga katta va umumiyroq reja kerak bo‘lsa va buning uchun keskin o‘zgarishlarga tayyor bo‘lsangiz unda OKR‘ni tanlaganingiz maʼqul. Bu vosita ishni batafsil tahlil qilish va o‘z oldingizga yana-da ulkan maqsadlar qo‘yish imkonini beradi, shu bilan birga ularga erishish usullari bo‘yicha ijodkorlik uchun ko‘proq imkoniyat yaratadi.

Nega hadeb samaradorlikni baholash o‘rtaga chiqaveradi?

Aslida ishni yaxshilashning yagona yo‘li - uning samaradorligini o‘lchash va baholashdir. Agar siz yil/chorak oxirida maqsadlarni belgilash yoki bajarilgan ishlarni baholash uchun vaqtni tejab qolsangiz, o‘zingizni o‘rganish va rivojlanish uchun ajoyib imkoniyatdan mahrum qilasiz va ahamiyatiga ko‘ra farq qiladigan loyihalarni muvaffaqiyatli muvofiqlashtira olmaysiz. Yodingizda bo‘lsin, xatolar va muvaffaqiyatsizliklardan saboq olish mumkin, shuning uchun samaradorlik ko‘rsatkichlarini joriy etish sizning asosiy ustuvor vazifangiz bo‘lishi kerak. OKR‘to‘g‘ri joriy etish orqali Siz va jamoangiz qo‘yilgan maqsadlarga qanchalik tez erishishingizga o‘zingiz ham hayron qolishingiz mumkin.